11 июня 2020 г.
Иртнĕ эрнере Чăваш Ен Пуçлăхĕн тивĕçĕсене вăхăтлăх пурнăçлакан Олег Николаев ĕçлĕ канашлу ирттернĕ. Вăл каланă тăрăх çуллахи вăхăтра, ĕнесем сĕт нумай панă чухне йышăнакан сĕт хакĕ икĕ хутчен йÿнелсе пырать. Сĕт хакне коронавирус эпидемийĕ ахăрни те витĕм кÿрет. Пуш уйăхĕн вĕçĕнченех шкулсем, ача сачĕсем, апат-çимĕç хатĕрлекен ытти предприятисем - тĕп потребительсем - ĕçлеме чарăннă. Çакна пула халĕ сĕт хакĕ 14 тенкĕ. Вăтамран республикăра сĕте 15 тенкĕ те 90 пуспа пуçтараççĕ. Ку хак вара сĕт паракан чи йышлă категорисемшĕн - харпăр хушма хуçалăхĕсемшĕн пĕчĕк.
Ял-хуçалăх министерстви пĕлтернĕ тăрăх, пирĕн республикăра паянхи куна ĕне тытакан 22 пин харпăр хушма хуçалăхĕ. Уйрăм хуçалăхсенче 56 пин ытларах сĕт паракан ĕне. Сĕт продукцийĕ тăвакансем илекен сĕт пайĕн çуррине уйрăм хуçалăхсем параççĕ. Сĕт-çу тирпейлессипе республикăра 14 завод ĕçлет, вĕсен хăвачĕ 420 пин тонна сĕт тирпейлеме май парать.
Фермер хуçалăхĕсемпе усламçăсем çавăн пек пулăшу илеççĕ ĕнте, субсидисем евĕр пĕр литр сĕт çине. Хушма хуçалăхсем вара тимсĕр юлчĕç.
«Хушма хуçалăхсене тивĕçлипе пулăшмалла, уйрăмах çуллахи вăхăтра» - терĕ Олег Николаев.
Отрасль тухăçлă пултăр тесен пирĕн çак тĕллевсем пулмалла: çĕнĕ ĕç вырăнĕсем йĕркелемелле, çынсен тивĕçлĕ ĕç укçи илмелле, производительсен продукци тăкакĕн çирĕп каналĕсем пулмалла»- тесе палăртрĕ регион ертÿçи.
1200 картиш территорисем юсама планланă иртнĕ çулхи декабрь уйăхĕнчех 1,5 миллиард тенкĕ илнĕ укçана район влаçĕсем ĕçе яма васкаман. Ку укçа-тенкĕне килти хушма хуçалăхсене пулăшса пыма йышăннă, хуçалăхсенче сăвакан ĕне тытакансен тăкаксен пĕр пайне саплаштарма пĕр евĕрлĕ пулăшу пулать.
«Ĕçе йĕркеленĕ, паян-ыран çирĕплетес процедурăсем иртеççĕ, организациллĕ ĕç администрацисен пуçлăхĕсем çине тиенет» - çирĕплетрĕ Олег Николаев.
Пулăшу йĕркине çирĕп-летнĕ. Пĕр сăвăнакан ĕнешĕн 2300 тенкĕ, икĕ ĕне пулсан, кашниншĕн – 3300 тенкĕ, виççĕ е ытларах пулсан, кашниншĕн – 4300 тенкĕ куçасса асăннă.
Ĕне хуçисен вырăнти администрацине заявлени çырмалла пулать, хăйĕн адресне, субсиди илмелли счет реквизичĕсене тата сăвакан ĕнесен шутне кăтартмалла. Çакăн пек адреслă пулăшу илес тесен тепĕр çулччен кил-çуртра пĕр улшăнмасăр ĕне шутне упраса хăварассине çирĕп-летмелле пулать. Респуб-лика хыснинчен пурĕ 185 млн. тенкĕ куçать. Укçапа çĕртме уйăхĕн вĕçĕнче тивĕçтерме пуçлĕç.
Сăмах май, вырăнти администрацисен çаврăнăçусăрлăхне пăхмасăр картиш территорийĕсене юсамалли программа хупăнмасть. Вырăнти чиновниксене кирлĕ хутсем хатĕрлеме, подрядчиксене тупма тата пур ĕçе те тĕплĕн ирттерме хушма вăхăт панă. Картишсене тирпейлес программăна тепĕр виçĕ çуллăха тăснă, финанс калăпăшĕ улшăнмасть.
А. КРЯЖИНОВ.